Başbakanlık toplu konut idaresi başkanlığı’nın TOKİ tarihi yapıların restorasyonu amacıyla verdiği krediye bu yıl, safranbolu ve ürgüp’teki yapılarında aralarında bulunduğu 25 ilden 104 başvuru yapıldı. 7 nisan 2 mayıs 2014 tarihleri arasında yapılan başvurular değerlendirildikten sonra, gerekli şartları taşıyan tarihi yapıların yeniden hayat bulması amacıyla cazip koşullarla 125 bin TL’ye kadar kredi kullandırabilecek.
TOKİ’den yapılan açıklamaya göre, TOKİ ihmal edildiğinden dolayı yıpranan ya da yok olmaya yüz tutan tarihi değerlerimizi koruma altına almak amacıyla restorasyon kredisi sağlıyor. İdare, sivil mimari örneği, özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan, korunması gerekli tescilli taşınmaz kültür varlıklarının bakımı, onarımı ve restorasyonu için önemli miktarda kaynak sağlıyor.
Tarihi yapılara 45 milyon 735 bin lira kredi
2005 yılında restorasyon kredisi uygulaması başlatan TOKİ bugüne kadar 529 tarihi yapıya toplam 45 milyon 735 bin lira restorasyon kredisi sağladı. İdare, 7 nisan 2 mayıs 2014 tarihleri arasında restorasyon kredisi başvurularını kabul etti. Mimarisi ile öne çıkan nevşehir’in ürgüp ve karabük’ün safranbolu ilçelerinde bulunan tarihi yapılar için de kredi başvuruları yapıldı. 2014 başvuru döneminde restorasyon kredisi için en çok başvuru yapılan il istanbul oldu. İstanbul’daki 25, antalya’da 17 bursa’daki 11 tarihi yapı için kredi başvurusu gerçekleşti.
Kredi üst limiti 125 bin lira
2005 ve 2006 yıllarında kredi üst limitini 75 bin TL olarak belirleyen TOKİ 2010 yılına kadar 80 bin TL kredi vermişti. Kredi üst limiti 2011’de 90 bin TL’ye 2012’de 105 bin TL’ye ve 2013 yılında 115 bin TL’ye çıkarmıştı. TOKİ, 2014 yılıyla birlikte kredi üst limitini 125 bin TL olarak belirledi.
İdare her bir proje için, keşif özetinin yüzde 70’ine kadar en fazla 125 bin TL olmak üzere kredi kullandırabilecek. Restorasyon kredisi için, özel mülkiyetteki yapıların kültür ve tabiat varlıkları tarafından alınmış “tescil” kararının ve onaylı röleve ve restorasyon projelerinin bulunması gerekiyor.
Kredilerde özellikle tarihi kent dokularını iyileştirmesine yönelik olan ve yerel yönetimlerin öncülüğündeki projelere öncelik veriliyor. Bakım onarım ve restorasyon işlemleri yapılacak taşınmaz kültür varlığının mimari ve kültürel değeri, fiziki durumu, bulunduğu çevrenin özellikleri, kullanım amacı göz önünde bulunduruyor. Taşınmaz kültür varlığının bakımı, onarımı ve restorasyonu için yapılacak işlemlerin: yapının kültür varlığı niteliğinin devamı sağlanması, gerekirse sağlıklaştırılması ve işlev kazandırılması amacına yönelik olması gerekiyor.