Yurtdışında kredi kartı ile alışveriş konusunu, burada bir dizi makale ile daha önce ele almıştık. Döviz kurlarında şu günlerde yaşanan büyük dalgalanmalar ile beraber, okuyucularımızdan gelen istekler neticesinde yurtdışında kredi kartı kullanmak isteyen tüketicilere birkaç ilave önerinin yer alacağı yeni bir yazı yayınlamaya karar verdik.
Bankalar yurtdışında yapılan kredi kartı alışverişlerinde hangi kuru uygular?
bu sorunun cevabı hiç hoşunuza gitmeyecek. Bankalara göre farklılıklar olsa da, alışveriş kaydının bankaya kesin olarak iletildiği tarihte bankanın günasonu döviz satış kuru ve belirli bir yüzde de kar payı uygulanacaktır. Aslına bakarsanız döviz kurunda bugünlerde yaşanan dalgalanmaların normal şartlar altında bu kadar fazla olmadığını düşünürsek, bu uygulama nedeniyle mağduriyete çok sık rastlanmıyor. Ama olağanüstü şartlar olağanüstü durumlara sebep oluyor ve bankalar gibi kar amacı güden kurumlar bu şartlar da oluşan maliyetleri müşterilerine yansıtacak sistemler ile donamışlar. Aksi takdirde varlıklarını sürdürmeleri mümkün olmaz. Tıpkı 2001 krizinde bankalar arası faiz oranlarının inanılmaz yükselmesi sırasında akbank’ın devlet bankalarına çılgın faizlerle borç vermesi nedeniyle oluşan zararların devlet tarafından görev zararı olarak hazine’den karşılaması neticesinde vergi mükelleflerin bu maliyetleri ödenmesi gibi. Tamam belki dolaylı bir benzerlik ama yine de sistemin nasıl çalıştığını göstermesi açısından güzel bir örnek.
Yurtdışında da kredi kartı ile yapılan alışverişler bankanın kayıtlarına kesin olarak ne zaman geçer?
Daha önceki ilgili yazılarımızda da bahsettiğimiz gibi alışverişin hangi ülkede yapıldığı bu ülkede takas sisteminin ne kadar gelişmiş olduğu aynı zamanda kart sahibi issuer bankanın alt yapısının ne durumda olduğu, visa ve mastercard gibi ödeme sistemleri ile iletişimi nasıl sağlandığı bu sürenin belirlenmesinde çok önemlidir. Bankasına göre bu süre bir ila üç hafta arasında bir süre alabilir.
POS ile yapılan alışverişin ön kaydı bankaya oldukça çabuk iletilir. Burada POS’tan geçen işlem tutarı sistemindeki güncel bir kur ile yaklaşık olarak çevrilir ve limitten yaklaşık bir tutar düşülürki limit aşımı olmasın. Daha sonra alışveriş yapılan üye işyerinin POS’ta gün sonu işlemi yapmasının ardından, kayıt kesin olarak acquier bankaya iletilir. Banka bu işlemi takasa, yani çalıştığı ödeme sistemine iletir. Ödeme sistemi bu işlemi issuer bankaya iletir. İki banka işlem üzerinde aracı olan takas sistemi ile mütabık kaldıktan sonra, alışveriş kaydı kesinleşerek issuer bankanın kayıtlarına geçer. Her gün dünya üzerinde gerçekleşen milyarlarca dolarlık işlemlerin takasını yöneten bu sistemlerde, kayıtlar çok esnek olmayan formatlarda iletilir ve taraflardan birinin bir kaydı hatalı iletmesi takası en azından bir gün geciktirecektir. Hele az sayıda kredi kartı olup uluslararası işlemlerde nisbetten daha az deneyimli bir bankanın kredi kartını kullanıyorsanız, gecikmenin olması daha muhtemeldir. Dedik ya bu sürede uluslararası finans piyasalarında normal şartlar dışında bir dalgalanma yaşanırsa, maliyeti müşteriye yansıtmak için düşünülmüş bir sistem söz konusu.
Peki ne yapmak lazım ?
İşte bu sorunun net bir cevabı yok maalesef. Ancak pratik olduğuna inandığımız bir kaç önerimiz mevcut.