Merkez Bankası’nın bir politika aracı olarak benimseyip ekonomiyi soğutma amacıyla giderek daha sık başvurduğunu munzam karşılık artırımları son bir yılda vadesiz ve bir aya kadar vadeli fonlarda 1100 baz puana ulaşırken bu yolla fazladan el konulan bankacılık sektörü kaynağının miktarı da 50 milyar liraya yaklaştı.
DÜNYA’nın merkez bankası ve DPT verilerinden yaptığı belirlemeye göre, küresel krizin ardından munzam karşılık uygulamasını bir para politikası aracı olarak benimseyen banka, nisan 2010’dan itibaren karşılık oranlarını artırmaya başladı ve bu güne kadar 8 kez artırıma gitti.
Banka krizin ardından ilk olarak 26 nisan 2010’da aldığı artırım kararıyla, yabancı para mevduat ve katılma hesaplarına munzam karşılık oranını 50 baz puan artırarak yüzde 9,5’e yükseltti ve bu yolla piyasadan 693.3 milyon dolarlık bir kaynak çekti. 29 temmuz 2010’da söz konusu karşılık oranını 50 baz puan daha artırarak yüzde 10’a çıkaran banka’nın bu artırımla çektiği kaynak 719.6 milyon dolar oldu. Banka, 23 eylül 2010’da aldığı kararla da karşılık oranını yabancı para hesaplarda 100 baz puan artırımla yüzde 11’e TL hesaplarda da 50 baz puana yüzde 5.5’e çıkardı. Bununla piyasadan çekilen kaynak 1.5 milyar dolar ve 2.1 milyar TL olarak gerçekleşti. 12 kasım’da TL hesapların karşılık oranını 50 baz puan daha yükselen banka, bununla da 2.1 milyar TL’yi daha piyasadan çekti. Vadeye göre karşılık oranı Merkez Bankası, 17 aralık 2010’dan itibaren ise karşılık uygulamasında vade ayrımına geçti. Banka, karşılık oranı vadesiz TL mevduat ve katılma hesapları ile 1 aya kadar vadelilerde 200 baz puan artırarak yüzde 8’e altı aya kadar vadelilerde 100 baz puan artırarak yüzde 7’ye çıkarırken 6 ay 1 yıl arasındaki vadenin oranını değiştirmedi, bir yıl ve daha uzun vadelilerin oranını ise 100 baz puan indirerek yüzde 5’e çekti. Merkez Bankası bu yıl da 24 ocak 24 mart ve en son 21 nisan’da yaptığı ayarlamalarla TL hesaplarda vadesiz ve bir aya kadar vadede yüzde 16’ya üç aya kadar vadede yüzde 13’e altı aya kadar vadede yüzde 9’a çekti. Buna karşılık banka, bir yıla kadar olan vadedeki hesapların oranını yüzde 6 bir yıl ve daha uzun vadelilerinki de yüzde 5’de sabit tuttu.
1100 baz puanlık artırım böylece tl mevduat ve katılma hesaplarına karşılık oranlarda son bir yılda yapılan artış vadesiz ve bir aya kadar vadelilerde 1100 baz puana ulaştı. Bu dönemde TL mevduatın munzam karşılık oranı, söz konusu hesaplarda yüzde 5’ten yüzde 16’ya yükseltildi. Aynı dönemde karşılık oranlarındaki artış, üç aya kadar vadelilerde 800 altı aya kadar vadeli hesaplarda 400 puan oldu. Son kararda, yabancı para hesaplarda karşılık oranı da 1 yıla kadar olan vadelerde 100 baz puanlık artırımla yüzde 12’ye yükseltilirken daha uzun vadeler için ise yüzde 11’de bırakıldı.